Rozmowa kwalifikacyjna to najczęstsza i odgrywająca zasadniczą rolę metoda w doborze kadr. Po selekcji dokumentów aplikacyjnych daje możliwość bardziej wnikliwego bezpośredniego poznania kandydata. Służy przede wszystkim zweryfikowaniu informacji, które zawarliśmy w cv, poszerzeniu tych informacji, oraz poznaniu osoby, którą uważamy za potencjalnego kandydata na pracownika, zobaczeniu jakimi cechami w rzeczywistości ona dysponuje i sprawdzenie na ile pasuje do idealnego profilu stanowiska.
Dobre przygotowanie się do rozmowy kwalifikacyjnej to klucz do sukcesu. To właśnie moment rozmowy decyduje o tym, czy pracodawca zatrudni właśnie Ciebie. Czym jest rozmowa kwalifikacyjna i jak przebiega? Scenariusz rozmowy to seria pytań i odpowiedzi. Kandydat odpowiada na zadawane mu pytania oraz sam formułuje pytania do osoby rekrutującej głównie o warunki i wymagania stawiane mu w przyszłej pracy. Rozmowa kwalifikacyjna może przebiegać w bardzo różny sposób. Zależy to od tego, ilu etapowy będzie proces rekrutacji. Jeśli będzie to proces wieloetapowy, pierwsza rozmowa może być krótka i skoncentrowana tylko na weryfikacji posiadanych kompetencji twardych, czyli kwalifikacji, doświadczeniu zawodowym, określeniu dyspozycyjności. Jeśli ten etap przejdzie się pozytywnie, pozostałe umiejętności mogą być weryfikowane na kolejnych etapach rozmowy.
Jeśli zaś pracodawca nie przewidział wieloetapowego procesu rekrutacji, może być tak, że rozmowa kwalifikacyjna będzie dłuższa niż przeciętnie tj. będzie trwała więcej niż 40-60 minut, gdyż osoba rekrutująca będzie chciała sprawdzić wiele kompetencji.
- Wybierając się na rozmowę, kandydat powinien:
- Bądź przygotowany do rozmowy
- Mieć odpowiednie kwalifikacje i umiejętności
- Potrafić zaprezentować swoje kompetencje
- Posiadać umiejętności autoprezentacji
- Znać swoje mocne strony
- Mieć wiedzę o firmie, w której stara się o pracę
Podczas rozmowy kwalifikacyjnej osoba rekrutująca może ocenić czy dane umiejętności są wystarczające do zajęcia stanowiska, o które ubiega się kandydat. Istnieje wiele sposobów weryfikacji twardych kompetencji. Pierwszym jest sprawdzenie dyplomów, certyfikatów kandydata. Coraz częściej w procesach rekrutacyjnych stosuje się testy umiejętności (np. jeśli wymagana jest znajomość języka angielskiego, kandydat może zostać poproszony o napisanie tekstu w języku angielskim).
To, jaki kandydat zostanie wybrany, zależy od wielu czynników. Jest coś, co potocznie nazywa się „chemią”. Zdarza się tak, że pracodawcy wybierają osoby, które nie mają tak dużego doświadczenia jak inni kandydaci, ale lepiej pasują do zespołu, mają podejście do pracy zbliżone do podejścia, jakie obowiązuje w zespole, mają zbliżony system wartości, poczucie humoru. Kandydaci czasem mają niejasności i dylematy dlaczego ich kandydatura została odrzucona. I wtedy pracodawca ma również trudności z odpowiedzią… chodzi właśnie o tą chemię, coś czego nie da się do końca zdefiniować
Jeśli na danym stanowisku ważne są umiejętności interpersonalne, można je sprawdzić podczas rozmowy kwalifikacyjnej zadając pytania i zwyczajnie obserwować kandydata na poziomie werbalnym i niewerbalnym.
Jeśli pracodawca zainteresowany jest dodatkowymi kompetencjami jak elastyczność, łatwość dostosowywania się do zmian, prosi o podanie konkretnych przykładów sytuacji, w których te kompetencje są widoczne. Dlatego idąc na rozmowę warto mieć przygotowane przykłady sytuacji, w których mogliśmy wykazać dane cechy czy umiejętności, o których wspomnieliśmy w cv.
Poniżej przedstawiam kilka ważnych wskazówek, na które należy zwrócić uwagę przygotowując się do rozmowy kwalifikacyjnej:
1. Zbierz jak najwięcej informacji o firmie
Zbierz jak najwięcej informacji o firmie, do której idziesz na rozmowę. Przydadzą się one bezapelacyjnie. Jeśli potrafisz powiedzieć od jakiego czasu firma jest na rynku, jaka była w tym czasie jej historia, kiedy pojawiła się w Polsce, jakie są jej produkty itd., zyskujesz w oczach potencjalnego pracodawcy. Idealnie jeśli potrafisz w jakiś sposób ocenić jej pozycję i najgroźniejszych konkurentów. Jeśli spotkasz się z różnymi zarzutami ze strony pracodawcy, nie wychodź z reakcją obronną. Staraj się udowodnić, że jesteś odpowiednią osobą na proponowane stanowisko. Nie potwierdzaj, że czegoś nie umiesz, nie potrafisz. Każdą taką uwagę możesz umiejętnie osłabić.
2. Przygotuj profesjonalne CV
Idąc na rozmowę kwalifikacyjną, przejrzyj swoje cv i przygotuj się do odpowiedzi na ewentualne pytania. Zakres tematyczny obejmuje: wykształcenie, doświadczenie zawodowe, ukończone kursy, umiejętności, zainteresowania. Jednym słowem - wszystko co napisałeś w CV podlega weryfikacji podczas rozmowy. Dobrze zapoznać się szczegółowo z ofertą tj. przyjrzeć się jakiego idealnego kandydata pracodawca poszukuje. Jeśli wymagane jest doświadczenie w zarządzaniu ludźmi, należy sobie przypomnieć wszystkie sytuacje, w których zarządzaliśmy zespołem.
3. Zadbaj o siebie i swój wizerunek
Warto przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej dbając o własną kondycję psychiczną i fizyczną. Należy być wyspanym, wypoczętym i dbać o to, aby na rozmowę przybyć wcześniej, żeby się nie spóźnić i na wstępie nie zafundować sobie stresu. Ważne żeby ubranie było stosowne i schludne. Warto zadbać również o to, aby ubiór i zachowanie były dostosowane do posady, o którą się staramy. Jeśli chcemy być handlowcem, zachowujmy się jak handlowiec. W przypadku kobiet należy unikać zbyt intensywnych makijaży oraz biżuterii, wyzywających części garderoby.
4. Przygotuj odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania. Pomyśl zanim odpowiesz.
Podczas rozmowy warto być sobą, nie należy kreować się na kogoś kim nie jesteśmy. Warto zatem być konkretnym odpowiadając na pytania, unikać natomiast należy wchodzenia w dygresje. Należy mówić konkretnie, wyraźnie, akcentować to co jest istotne. Język ma być zrozumiały dla Naszego rozmówcy. Unikać zatem należy specjalistycznego słownictwa. Pozwólmy pytać o to, co dla osoby rekrutującej jest naprawdę ważne. Jakich pytań należy się spodziewać? Przede wszystkim konkretnych. Zazwyczaj osoba rekrutująca zaczyna od pytania: „Proszę powiedzieć coś o sobie”. Z takim pytaniem należy poradzić sobie następująco:
- Przedstaw swoje wykształcenie i doświadczenie zawodowe
- Przedstaw swoje sukcesy
- Przedstaw swoje umiejętności w kontekście wymagań związanych ze stanowiskiem pracy
- Zakończ z entuzjazmem
Pamiętajmy o tym, że liczą się fakty, a nie ogólniki. Potwierdzajmy cechy, umiejętności konkretnymi przykładami z życia. Jeśli nie posiadamy doświadczenia zawodowego w danej branży, postarajmy się pokazać, że ją dobrze znamy.
Na pytania odnośnie trudnych sytuacji w pracy należy wskazać takie, z którymi sobie poradziliśmy. Pamiętajmy, że o byłym szefie nie należy mówić wcale, a już na pewno nie wypada mówić źle. Kandydaci podczas rozmów kwalifikacyjnych boją się pytań problemowych. Pamiętajmy o tym, że należy wyjść im naprzeciw. Odpowiedzi na pytania problemowe nigdy nie są jednoznaczne. Rekrutujący zwraca uwagę na argumentację, a nie wybór. Jeśli osoba rekrutująca zapyta czy mamy do niej jakieś pytania, warto je mieć. Mogą one dotyczyć zarówno specyfiki stanowiska samej pracy, jak i firmy. Trudno powiedzieć, czy istnieją takie pytania, których nie warto zadawać. Unikać na pewno należy pytań, na które odpowiedź łatwo znaleźć na stronie internetowej, ponieważ świadczy to braku przygotowania do rozmowy. Dobrze jest zadać pytanie : „Co dla Państwa jest najważniejsze?”, „Jakie macie plany na najbliższy rok?”
5. Nawiązanie kontaktu
To ważny etap rozmowy. Już pierwsze sekundy spotkania decydują o wrażeniu, jakie kandydat wywiera na pracodawcy. Na pierwsze wrażenie wpływa wygląd zewnętrzny i zachowanie. Już sposobem przekroczenia progu gabinetu wysyłasz informacje na temat swojej osobowości. We wszystkim najlepszy jest umiar. Idź prosto i zdecydowanie, wzrok skieruj na rozmówcę, podejdź bez strachu i zawahania, ale z szacunkiem. Czekaj aż pierwszy rękę wyciągnie do Ciebie pracodawca. Powitanie należy do gospodarza. Zachować należy odpowiedni dystans, co znaczy nie możemy naruszać terytorium psychologicznego Naszego rozmówcy. Otwarte ramiona, sylwetka pochylona lekko w stronę rozmówcy, dobrze widoczne dłonie świadczą o szczerości, otwartości i pewności siebie. Na krześle należy usiąść głęboko, ale nie należy się na nim zbytnio rozkładać. Wzrok skierowany na rozmówcę świadczy o tym, że słuchasz, ze jesteś zainteresowany osobą i tym, co mówi. Nie należy jednak wpatrywać się w rozmówcę jak w obraz, ponieważ wprowadza to u niego dyskomfort, jest sztuczne i nienaturalne. Szczery uśmiech jest oznaką sympatii i dobrego nastawienia, dlatego warto o niego zadbać podczas rozmowy kwalifikacyjnej.
Do najczęściej popełnianych błędów podczas rozmowy kwalifikacyjnej można zaliczyć:
- Brak wiedzy o firmie
- Nieodpowiedni ubiór
- Brak entuzjazmu
- Arogancję
- Unikanie kontaktu wzrokowego
- Nieadekwatne, niekonkretne wypowiedzi
POZOSTAW PO SOBIE DOBRE WRAŻENIE!!!