Fundament godności i człowieczeństwa. Sympozjum o prawach człowieka w służbie publicznej.

Prawa człowieka nie zatrzymują się na progach cel ani przy drzwiach komisariatu. To uniwersalne wartości, które muszą towarzyszyć każdej formie służby publicznej – od policyjnego zatrzymania, przez decyzje sądowe, po codzienną pracę funkcjonariuszy w jednostkach penitencjarnych. Temu zagadnieniu poświęcono I Śląskie Sympozjum Naukowe „Prawa Człowieka w służbie publicznej. Teoria a praktyka”, które odbyło się w Akademii WSB.

Jak podkreśliła prof. Zdzisława Dacko-Pikiewicz, Rektor Akademii WSB:
„Prawa człowieka, to kluczowy temat, nie tylko dla osób funkcjonujących w służbach mundurowych, ale dla każdego obywatela. Sympozjum jest okazją do wypracowania rekomendacji w zakresie praw człowieka dla ustawodawców. Spotkania takie jak dziś, spotkania świata nauki ze światem służb mundurowych mogą realnie zmieniać na lepsze rzeczywistość w szeregu placówek związanych ze służbą w mundurze.”

W sympozjum wzięli udział zarówno naukowcy, jak i praktycy – przedstawiciele Policji, Służby Więziennej oraz wymiaru sprawiedliwości. Prof. Marek Walancik, Kierownik Katedry Pedagogiki Akademii WSB zaznaczył, że „respektowanie praw człowieka w systemie penitencjarnym, to kluczowy element w służbie publicznej. My wszyscy tę służbę stanowimy i to jest ogromne wyzwanie. Sympozjum w Akademii WSB pomoże skutecznie stawić czoła temu wyzwaniu.”

Jednym Gości Honorowych Sympozjum była płk Renata Niziołek, Dyrektor Generalna Służby Więziennej. W swoim wystąpieniu zwróciła uwagę na znaczenie profesjonalizmu w pracy z osobami pozbawionymi wolności. „Ważne jest to aby funkcjonariusz Służby Więziennej był funkcjonariuszem profesjonalnym. Żeby mógł być profesjonalny musi wiedzieć, rozumieć jak przestrzegać praw człowieka, jak je realizować, jak wykonywać karę pozbawienia wolności w sposób humanitarny, z poszanowaniem godności ludzkiej. To dla nas szczególnie ważne, dlatego bardzo się cieszę, że mogę wziąć udział w konferencji, która zgromadziła aż tylu przedstawicieli Służby Więziennej.”

„To sympozjum to wyłącznie wartość dodana, szczególnie w sytuacji, gdzie spotyka się teoria i praktyka. Tylko w przestrzeni wymiany poglądów między teoretykami a praktykami możemy znajdować najlepsze rozwiązania. Nie zawsze trzeba zmieniać prawo, czasami trzeba je w sposób właściwy i należyty stosować.” Tak o wspólnej inicjatywie Akademii WSB, służb i wymiaru sprawiedliwości mówiła SSO Agata Stankiewicz-Rataj, Prezes Sądu Okręgowego w Katowicach. Nie zabrakło także głosu Policji. Nadinsp. Mariusz Krzystyniak, Komendant Wojewódzki Policji w Katowicach, podkreślił znaczenie kontroli i przejrzystości w działaniu służb. „W Policji nawet anonimy, które dotyczą praw człowieka, praw wolnościowych rozpatrujemy i wyjaśniamy. O prawa człowieka dbamy i na zewnątrz – wobec obywateli i wewnętrznie w Policji, żaden sygnał nie jest bagatelizowany. Do tego powołany jest pełnomocnik. Ponadto jesteśmy nadzorowani przez inne służby, odwiedzają nas Sędziowie Penitencjarni, Rzecznik Praw Obywatelskich i Krajowy Mechanizm Prewencji Tortur.”

Skala wyzwań w zakresie ochrony praw człowieka jest ogromna – tylko w województwie śląskim działa 15 policyjnych pomieszczeń dla osób zatrzymanych i policyjna izba dziecka mogąca pomieścić do 30 osób. Rocznie przewija się przez te miejsca około 22 tysięcy zatrzymanych – to codzienna, często niewidoczna praca dziesiątek funkcjonariuszy, którzy muszą działać nie tylko sprawnie, ale przede wszystkim – zgodnie z zasadami praw człowieka.

Seminarium zostało podzielone na dwie sesje plenarne. W czasie spotkania można było też zdobywać wiedzę od praktyków i specjalistów przy specjalnych stolikach eksperckich, które wystawili przedstawiciele Rzecznika Praw Obywatelskich, Służby Więziennej, Policji, Sądu Okręgowego w Katowicach i oczywiście Akademii WSB.

I Śląskie Sympozjum Naukowe „Prawa Człowieka w służbie publicznej. Teoria a praktyka” pokazało, że tylko poprzez współpracę świata nauki i służb publicznych możliwe jest realne wzmacnianie standardów etycznych i prawnych w codziennej pracy ludzi w mundurach.