Skuteczna droga do wolności. Nowoczesna resocjalizacja

Czy więzienie może być miejscem nadziei? Na to pytanie wspólnie próbowali odpowiedzieć przedstawiciele wymiaru sprawiedliwości, funkcjonariusze Służby Więziennej i naukowcy z Akademii WSB. Nasza Uczelnia była współorganizatorem posiedzenia Śląskiej Rady Terenowej ds. Społecznej Readaptacji i Pomocy Skazanym, podczas którego dyskutowano o nowatorskich rozwiązaniach, takich jak dozór elektroniczny.

Prof. Marek Walancik, Kierownik Katedry Pedagogiki Akademii WSB, zauważa:
– Jest to alternatywny sposób odbywania kary. Osoba osadzona, która odbywa karę, może ją odbywać w naturalnych warunkach społecznych. Nie zerwany jest proces społecznego ukorzenienia, więzi rodzinnej, kluczowych dla jego funkcjonowania.

AWSB wspiera nie tylko rozwiązania systemowe, ale również edukację kadr penitencjarnych.

Podpułkownik Michał Ludwikowski, Dyrektor Zakładu Karnego w Wojkowicach, nie ma wątpliwości:
– Mamy tak wykształconą kadrę m.in. dzięki AWSB. Kierunki utworzone pod kątem kształcenia funkcjonariuszy, kierunki mundurowe, to rzeczy, które są potrzebne. Nowe trendy, które muszą wchodzić w zarządzanie i w podejście do resocjalizacji, muszą się przewijać cały czas.

Jeszcze niedawno więzienie kojarzyło się głównie z izolacją i represją. Dziś coraz częściej mówi się o więzieniu jako miejscu przemiany. Barbara Wilamowska, Zastępca Dyrektora Biura Dozoru Elektronicznego Centralnego Zarządu Służby Więziennej, zwraca uwagę na społeczny wymiar kary:
– Społeczeństwo jest najbardziej zainteresowane tym, żeby osoba, która wraca po odbyciu kary, wróciła w jak najlepszej kondycji do tego społeczeństwa wolnościowego, po to, żeby po raz kolejny tę szansę pełnienia ról społecznych udźwignąć.

Ta „szansa” nie jest jednak abstrakcyjnym pojęciem. W Wojkowicach przybiera konkretny kształt. Skazani mają możliwość pracy w stolarni, nauki zawodu górnika, a nawet ukończenia szkół podstawowej i średniej w ramach Centrum Kształcenia Ustawicznego.

– Wypracowywanie pewnych postaw, pewnych manier wobec nauki, wobec własnej obowiązkowości w przyszłym życiu – jest nauką pokory – podkreśla Danuta Kiełb, Zastępca Dyrektora CKU w Wojkowicach.

Współczesna służba penitencjarna to już nie tylko pilnowanie, ale przede wszystkim oddziaływanie wychowawcze, edukacyjne i terapeutyczne. Prof. Marek Konopczyński, pedagog resocjalizacyjny, opisuje tę zmianę jako fundamentalną:
– To jest kolosalna zmiana. To nie jest ta sama służba penitencjarna, to nie jest to samo więziennictwo. To są już placówki, które realnie pomagają skazanym, które uwolniły się od brzemienia czystej kary, że osoba, która tu trafia, ma cierpieć, ma być karana…

Nowoczesne podejście oznacza, że kara pozbawienia wolności staje się punktem wyjścia do transformacji – nie końcem, ale początkiem drogi do powrotu do społeczeństwa.