Osoby ze szczególnymi potrzebami, w tym osoby z niepełnosprawnościami, będą miały szerszy dostęp do produktów takich jak m.in: komputery, czytniki książek czy telefony komórkowe. Bardziej dostępna ma być również edukacja, transport, ochrona zdrowia czy kultura i praca. W piątek, 10 maja, prezydent podpisał ustawę w tej sprawie.
Chodzi o ustawę o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze – podpisana 9 maja 2024 roku. Wdraża ona Europejski Akt o Dostępności, czyli dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/882 z 17 kwietnia 2019 r. w sprawie wymogów dostępności produktów i usług. Nakłada nowe obowiązki stosowania zasad dostępności także na prywatne podmioty gospodarcze. Obejmuje powszechnie używane produkty i usługi, najczęściej wykorzystywane w życiu codziennym. Szacuje się, że ustawa obejmie ponad 321 tys. prywatnych podmiotów gospodarczych i 174 spółki Skarbu Państwa.
Ustawa reguluje:
- wymagania dostępności produktów i usług;
- obowiązki podmiotów gospodarczych w zakresie zapewniania spełniania wymagań dostępności produktów i usług;
- system, zasady i tryb sprawowania nadzoru rynku w zakresie zapewniania spełniania wymagań dostępności produktów i usług.
Nowe obowiązki podmiotów gospodarczych
Zgodnie z ustawą, spełnienie wymogów dostępności produktów będzie obowiązkiem producentów, upoważnionych przedstawicieli, importerów i dystrybutorów. Natomiast zapewnienie spełnienia tych wymogów będzie już obowiązkiem usługodawców. Ustawy zakłada, że jej przepisy nie będą obowiązywały usług świadczonych przez mikroprzedsiębiorców. Co ciekawe, projektodawca założył, że weryfikacja spełniania wymagań dostępności będzie na etapie świadczenia usługi konsumentom, a nie jej projektowania. - Stąd świadomie pominięto w ustawie etap projektowania. Niewątpliwe jest jednak, że usługa, aby mogła być świadczona zgodnie z wymaganiami dostępności, musi zostać także zaprojektowana zgodnie z tymi wymaganiami – zaznacza ustawodawca w ocenie skutków regulacji projektu.
Dostępność technologii i produktów
Produkty i usługi, które będą musiały być dostępne dla osób ze szczególnymi potrzebami w dużym stopniu dotyczą obszaru nowoczesnych technologii. Są to np.:
- sprzęt komputerowy i systemy operacyjne,
- terminale płatnicze i niektóre terminale samoobsługowe: bankomaty, automaty biletowe, urządzenia do odprawy samoobsługowej i interaktywne terminale samoobsługowe przeznaczone do udzielania informacji,
- smartfony i inne urządzenia umożliwiające korzystanie z usług telekomunikacyjnych oraz dostępu do audiowizualnych usług medialnych,
- czytniki książek elektronicznych.
Jeśli chodzi o usługi, będą musiały być dostępne, m.in.:
- usługi telekomunikacyjne, z wyjątkiem usług transmisji wykorzystywanych do świadczenia usług komunikacji maszyna–maszyna,
- audiowizualne usługi medialne,
- niektóre elementy pasażerskiego transportu drogowego, lotniczego, wodnego i kolejowego, jak np. - strony internetowe, urządzenia mobilne, bilety elektroniczne, dostarczanie informacji, interaktywne terminale samoobsługowe, bankowość detaliczna, e-książki, e-handel.