Tezy paneli / Panels theses

Pomyślne starzenie się jest pochodną wielu czynników: fizycznych, pyschicznych, społecznych, ekonomicznych, intelektualnych, a w tym utrzymywanej aktywności, wykształcenia i nabytych w biegu życia kompetencji, treningu intelektualnego. Biorąc pod uwagę zmiany zachodzące w edukacji, w społeczeństwie, w technologiach stawiamy pytania o to, jak będzie można pomóc osobom starszym (dzisiejszym czterdziestolatkom) w ich wysiłkach towarzyszących laterlife learning? Gdzie będą się uczyli, jakie będą przestrzenie i pola ich aktywności? Czy będzie to uczenie się dla własnej satysfakcji, czy może konieczne ze względu na wymagania rynku pracy? Jak wesprzeć pomyślne starzenie się osób najstarszych (80+), jakie modyfikacje w zakresie dostępności oferty edukacyjnej będą konieczne? Kogo należy dzisiaj edukować dla pomyślnej przyszłości intensywnie starzejącego się społeczeństwa? Przed jakimi wyzwaniami za dwie dekady staną dzisiejsi czterdziestolatkowie i sześćdziesięciolatkowie? Jakie są obawy przedstawicieli średniej dorosłości? 

PANEL 1: PREPARING (ONESELF) FOR OLD AGE IN AN EDUCATIONAL DIMENSION

Successful ageing is derived from a number of factors: physical, pyschical, social, economic, intellectual, and including maintained activity, education and competences acquired over the course of life, intellectual training. Given the changes taking place in education, in society, in technology, we ask the questions: how will it be possible to help older people (today's forty-year-olds) in their efforts to accompany laterlife learning? Where will they learn, what will be the spaces and fields of their activity? Will it be learning for their own satisfaction or will it be necessary because of the demands of the labour market? How to support successful ageing of the oldest old (80+), what modifications to the accessibility of the educational offer will be necessary? Who needs to be educated today for the successful future of an intensively ageing society? What challenges will today's 40- and 60-year-olds face in two decades? What are the concerns of the representatives of middle adulthood?

Na świecie obserwujemy gwałtowny wzrost podróży podejmowanych głównie w celach turystycznych. Do zwiększającej się populacji podróżnych należą również osoby w starszym wieku (>65 r.ż., 8,7% ludności świata), co jest wynikiem wydłużającej się średniej długości życia oraz poprawy jego jakości, zwłaszcza w krajach rozwiniętych. W przeciwieństwie do młodszych grup podróżnych, dla 48% seniorów największą przeszkodę w odbyciu podróży stanowią problemy zdrowotne. Podczas każdej podróży zdrowie seniora odgrywa najważniejszą rolę.  
Oczekiwania klienta wobec usługi przewozowej nakładają określone wymagania wobec sposobu przemieszczenia. Najczęściej stawiane przez podróżnych wymagania (jakość) od­noszą się do: czasu i bezpośredniości podróży, wygody i komfortu, dostępności, kosztu podróży, bezpieczeństwa, niezawodności, informacji.  
Każdej podróży, a szczególnie tej, w której podróżny korzysta z kilku środków transportu, powinien towarzyszyć odpowiedni łańcuch informacji. Wszystkie informacje, jakimi powinien dys­ponować podróżny, można pogrupować w zależności od fazy ich dostarczania. Wyróżniamy zatem następujące informacje: poprzedzające podróż, przekazywane w czasie jazdy, przydatne po zakończeniu podróży.Systemy transportu zbiorowego przyszłości powinny uwzględ­niać wyższą jakość usług, wykorzystując innowacje techniczne, technologiczne, organizacyjne i ekonomiczne.  
Podstawą włączania do życia społecznego osób 65+ powinien być odpowiedni dostęp do systemu transportu publicznego. Dlatego należy również zwrócić uwagę na:  

• udoskonalenie ogólnej jakości oferty transportowej,
• podniesienie kompetencji zawodowych pracowników tego sektora związanych z osobami 65+.

Projektując dla ludzi młodych wykluczamy seniorów, ale jeśli projektujemy uwzględniając potrzeby seniorów, włączamy wszystkich. W dobie szybkiego starzenia się społeczeństwa ta zasada, na której opiera się idea projektowania uniwersalnego, powinna stać się wiodącą myślą przyświecającą podejmowanym decyzjom dotyczącym środowiska, w którym żyjemy. Warto podkreślić, że przystosowując świat do potrzeb osób starszych, robimy to również dla siebie. 
W panelu omówione zostaną zagadnienia dotyczące zmieniających się potrzeb seniorów, będących wynikiem ich postępującego wieku jak również zachodzących dynamicznych zmian technologicznych oraz społeczno-kulturowych jakie obecnie obserwujemy. W czasie dyskusji omówimy sprawdzone, lecz jeszcze nierozpowszechnione rozwiązania, które mogą pomóc dostosować nasze miasta, przestrzenie publiczne, mieszkania i budynki do potrzeb osób starszych. Spróbujemy także nakreślić kierunki działań, które należy już dziś podjąć. 

Dla modelowania stosunków społecznych i warunków życia osób starszych ważne jest perspektywiczne znaczenie rozwiązań prawnych. Istotna jest potrzeba uporządkowania pojęć prawnych dotyczących problematyki senioralnej, oraz analiza przyszłościowych - z punktu widzenia kreowania polityki senioralnej - kierunków rozwiązań w krajowych aktach prawnych, dokumentów strategicznych dotyczących spraw istotnych dla starszych dorosłych. W dyskusji zostaną przybliżone obecnie projektowane rozwiązania prawne na rzecz osób starszych w ich wymiarze globalnym i międzynarodowym oraz krajowym. Analizie poddane zostaną postulowane rozwiązania w zakresie rozwoju polityki senioralnej w wymiarze krajowym i lokalnym (gminnym). 

PANEL 4: LAW AND OLD AGE POLICY 

For the modelling of social relations and living conditions of the older generation, the prospective significance of legal solutions is important. There is a need to organise legal concepts relating to senior citizenship, and to analyse prospective - from the point of view of creating an older person's policy - directions of solutions in national legal acts, strategic documents concerning issues relevant to older adults. The discussion will focus on currently drafted legal solutions for the older persons in their global, international and national dimension. Postulated solutions for the development of senior policy in the national and local (commune) dimensions will be analysed.

Obecne problemy seniorów to połączenie dysfunkcji zdrowotnych, społecznych i ekonomicznych wynikających z wieku, nagłego ograniczenia kontaktu ze środowiskiem społecznym, czy też spadku mobilności, skojarzonych najczęściej z obniżeniem dochodów. Utrata pewności siebie, wiążąca się z mniejszą sprawnością fizyczną, psychiczną i zagrożeniem niezależności, obniża ich poczucie bezpieczeństwa. Jednocześnie eskalacja negatywnych zjawisk w postaci przestępstw i wykroczeń popełnianych na osobach starszych, kryzysów np. Energetycznego, wymusza dyskurs nad sposobami informowania i edukowania w tym obszarze.   
Potrzeba zdefiniowania działań o charakterze pomocowym, profilaktycznym skierowanych do najstarszej grupy naszego społeczeństwa powinna być więc podyktowana nie tylko ograniczeniem kradzieży i oszustw, ale przede wszystkim wzmocnieniem poczucia bezpieczeństwa seniorów. Świadomość seniorów w kwestii ogromnego wpływu prawidłowych zachowań w sytuacji zagrożenia na ich własne bezpieczeństwo, powinna zwiększyć komfort kontaktu ze środowiskiem społecznym, a co za tym idzie - przeciwdziałać wykluczeniu.  
W ramach panelu omówione zostaną propozycje działań pomocowych i profilaktycznych w obszarze bezpieczeństwa w okresie senioralnym, wynikające nie tylko z zagrożeń intencjonalnych, ale również braku dostosowania przestrzeni społecznej do potrzeb osób starszych.  

Główne problemy dyskusji skoncentrują się wokół trzech kategorii ujętych w haśle: "wartości – duchowość – dialog międzypokoleniowy". Będą one rozpatrywane w perspektywie rozwiązań z przyszłości. Będzie to niejako apel do wyobraźni pedagogicznej i wyobraźni socjologicznej Uczestniczek i Uczestników panelu. Ta wyobraźnia w szczególności ma pobudzać naszą wspólną refleksję i rozmowę, w naszych wypowiedziach wyrazi się zapewne "futurystyczny recentywizm". 

W panelu zostaną poddane analizie następujące kwestie:  

1. Seniorzy jako producenci. Ujęcie ich aktywności zawodowej, w tym wieku emerytalnego.
2. Seniorzy jako konsumenci. Odniesienie do siły nabywczej, potrzeb i nawyków konsumenckich. Bonusy socjalne i inne formy zwiększania siły nabywczej emerytów. 

PANEL 7: SELECTED SEGMENTS OF THE SILVER ECONOMY

The panel will examine the following issues:  

1. Older people as producers. Capturing their labour force participation, including retirement age.
2. Older people as consumers. Reference to purchasing power, needs and consumer habits. Social bonuses and other forms of increasing the purchasing power of pensioners.

W panelu zostaną poddane analizie następujące zagadnienia:  

1. Czy i w jakim kierunku, biorąc pod uwagę prognozy demograficzne, powinna ewoluować środowiskowa pomoc społeczna?  
2. Jak realizowana jest w praktyce pomocy społecznej i pracy socjalnej idea aktywnego starzenia (active ageing)?  
3. Jaki jest współczesny wizerunek seniorów w polskim społeczeństwie, czy osoby starsze są dyskryminowane, czy mamy do czynienia z ageizmem?  
4. Jaką rolę pełnią nieformalne sieci wsparcia dla seniorów (rodzina, środowisko lokalne, grupy samopomocowe itd.). Jaka będzie ich rola w przyszłości? 

PANEL 8: SOCIAL CARE AND ASSISTANCE, SOCIAL WORK

The panel will examine the following questions:

1. Should community social work evolve and in what direction, given the demographic projections?
2. How is the idea of active ageing implemented in social care and social work practice?
3. What is the current image of seniors in Polish society, are older people discriminated against, is there ageism?
4. What role do informal support networks for seniors (family, local environment, self-help groups, etc.) play? What will be their role in the future?

Stawiamy tezę, że sytuacja niepewności i gwałtowności przemian jest doświadczeniem egzystencjalnym starzejących się pokoleń. Oznacza to, że nie można już tworzyć rozwiązań w sferze społecznej i politycznej według znanych nam obecnie reguł i wzorów. Musimy szukać nowych podstaw ładu społecznego. Zapraszamy do namysłu i dyskusji skoncentrowanej wokół następujących pytań: 

1. Jak może wyglądać sposób społecznego istnienia – zaangażowania, ról społecznych, więzi i relacji w roku 2050 tych osób, które wtedy będą wchodzić w wiek poprodukcyjny?  
2. Jak te osoby będą kształtować swoją społeczną partycypację, biorąc pod uwagę ich cechy, które możemy dziś już dostrzec oraz doświadczenia nabytej i antycypowanej niepewności?  
3. Wiedząc o napięciu między pewnymi i niepewnymi czynnikami procesu starzenia, na jakich obszarach badawczych, praktycznych i poznawczych powinny być skoncentrowane wysiłki gerontologów społecznych i innych naukowców, żeby już teraz projektować i tworzyć warunki optymalnego rozwoju ludzi w procesie starzenia się?  
4. Jakie wyzwania stają przed strategami i planistami społecznymi, biorąc pod uwagę narastający deficyt opieki, m.in. ze względu zmniejszającą się zastępowalność pokoleń i zmiany społeczno-kulturowe? 

PANEL 9: A CERTAIN AGEING IN AN UNCERTAIN FUTURE - SOCIAL PARTICIPATION 2050

We put forward the thesis that the situation of uncertainty and rapid change is an existential experience of such ageing generations. This means that it is no longer possible to create solutions within the social and political sphere according to the rules and patterns known to us today; we must look for new foundations for the social order.

We would thus like to invite you to reflection and discussion focused on the following questions:

1. What will the manner of social existence (involvement, social roles, ties, and relationships) look like in 2050 for those people who will then be entering post-working age?
2. How will such persons shape their social participation, taking into account their features that we already see today and the experiences of realized and anticipated uncertainty?
3. Recognizing the tension between certain and uncertain factors of the ageing process, in what research-related, practical, and cognitive areas should the efforts of social gerontologists and other scientists be concentrated, in order to design and create conditions for the most optimal development of persons in the ageing process?
4. What are the challenges faced by societal strategists and planners, given the growing deficit of care, including that due to declining generational replacement and to socio-cultural changes?

W ramach panelu „Komunikacja społeczna i język 65+” poruszona zostanie kwestia potrzeb komunikacyjnych osób w późnej dorosłości, w tym słuchaczek i słuchaczy Uniwersytetów Trzeciego Wieku. Główne wątki będą dotyczyły:

1. problematyzacji seminariów i wykładów, czyli o czym i dlaczego chcą rozmawiać uczestnicy seminariów: psychologia kontaktów międzyludzkich jako temat podstawowy uzasadniany chęcią podążania za aktualizacją wiedzy i potrzebą autorefleksji oraz potrzeba kształtowania otwartości poznawczej i interpersonalnej;
2. języka i komunikacji osób, które wkroczyły w okres późnej dorosłości z uwzględnieniem najbardziej typowych cech mowy osób starszych, nazywanej gerontomową;
3. problemu protekcjonalnej komunikacji występującej w relacjach z osobami starszymi, określanej jako baby talk lub elderspeak. Omówione zostaną przyczyny używania tego typu wypowiedzi w relacjach międzypokoleniowych oraz ich konsekwencje dla funkcjonowania osób starszych w przestrzeni społecznej.

PANEL 10: SOCIAL COMMUNICATION AND LANGUAGE 65+

The panel 'Social communication and language 65+' will focus on the communication needs of people in late adulthood, including listeners at Universities of the Third Age. The main themes will be:

1. the problematisation of seminars and lectures, i.e. what seminar participants want to talk about and why: the psychology of interpersonal contacts as a basic topic justified by the desire to keep knowledge up to date and the need for self-reflection, and the need to shape cognitive and interpersonal openness;
2. the language and communication of people who have entered late adulthood, taking into account the most typical features of elderly people's speech, known as "gerontomic speech";
3. the problem of patronising communication occurring in relationships with older people, referred to as baby talk or elderspeak. The reasons for the use of this type of speech in intergenerational relations and its consequences for the functioning of older people in the social space will be discussed.