Edukacja i zdrowie w dobie globalizacji - podsumowanie sympozjum naukowego

W trwającej dwa dni debacie, w trakcie siedmiu sesji plenarnych przedstawiono analizy i poddano dyskusji wiele obszarów związanych z problematyką zdrowia człowieka w kontekście procesów globalizacyjnych; od jakości życia, poprzez aktywność fizyczną, stres, po intelektualną kondycję człowieka.

W dyskursie udział wzięli pracownicy naukowi, w tym profesorowie reprezentujący różne dziedziny nauki z uczelni krajowych i zagranicznych, m.in.: Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie, Państwowego Uniwersytet Ekonomicznego w Tarnopolu, Uniwersytetu Szczecińskiego, Uniwersytetu Śląskiego, Dubnický`ego Technologický`ego Inštitútu v Dubnici nad Váhom, Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, Uniwersytetu Rzeszowskiego, Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.

- Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej od lata aktywnie działa w obszarze nauk społecznych w dyscyplinie naukowej jaką jest pedagogika. Świadczą o tym prowadzone badania naukowe, działalność wydawnicza i liczne konferencje organizowane przez naszą Uczelnię. Wystarczy wspomnieć ubiegłoroczną międzynarodową konferencją „Socialia 2013”, WWW. Człowiek w cyberprzestrzeni, a także pierwszą edycję sympozjum naukowego „Edukacja i gospodarka w dobie globalizacji”. Cieszymy się, że dzięki temu Uczelnia stała się swoistą platformą współczesnego dyskursu pedagogicznego – mówiła prof. nadzw. dr Zdzisława Dacko-Pikiewicz, Rektor WSB.

Inicjator wydarzenia - prof. zw. dr hab. Wojciech Kojs oraz prof. nadzw. dr hab. Marek Walancik, Prorektor ds. Nauki WSB w swoim wystąpieniach zwrócili uwagę na lokalny kontekst sympozjów pedagogicznych organizowanych w WSB, związany z  wybitnymi naukowcami, którzy wywarli przemożny wpływ na osiągnięcia współczesnych nauk społecznych   w tym pedagogiki wywodzącymi się z Zagłębia Dąbrowskiego. Wystarczy wspomnieć prof. Bogdana Nawroczyńskiego (urodził się w Dąbrowie Górniczej),  prof. Bogdana Suchodolskiego, prof. Czesława Kupisiewicza (urodzili się w Sosnowcu), wybitnego przedstawiciela nauk ekonomicznych prof. Karola Adamieckigo, prof. Kazimierza Mikołaja Imielińskiego, wybitnego seksuologa (obaj urodzili się w Dąbrowie Górniczej). - Życie to proces uczenia się. To nasza wrodzona cecha, jedynie wzmocniona przez kulturę. W dobie globalizacji warto zwracać uwagę na świadomość ludzkich działań. Edukacja pozwala człowiekowi być architektem życia społecznego i kulturalnego, a nie tylko biernym odbiorcą kultury masowej – podkreślał prof. Kojs.

W konferencji uczestniczył także prof. dr hab. Zbigniew Zioło z Akademii Pedagogicznej w Krakowie, który zaprezentował uczestnikom sympozjum szereg danych dotyczących nierówności gospodarczych i społecznych, mających swoje źródło w procesie globalizacji. – Z jednej strony globalizacja miała skrócić dystans, zlikwidować bariery dla przepływu ludności. Trzeba mieć jednak świadomość negatywnych cech zachodzących obecnie procesów. Aż 1/3 światowej ludności pracowała za mniej niż 2 dolary dziennie. W Azji Południowej - aż 80 proc. ludności. Czy potrafimy poprzez racjonalne zarządzanie zmienić te wskaźniki? Jak zapobiegać polaryzacji dóbr?  – pytał prof. Zioło. - Nierówności społeczne są charakterystyczne dla całego świata. Tylko 1 proc. najzamożniejszych skupia 83 proc. światowego bogactwa. Globalnym problemem staje się bezrobocie młodych ludzi. W Polsce 11 proc. osób nie pracuje, nie kształci się. Po prostu żyje. Czy oni wygenerują wzrost gospodarczy? To są problemy, nad którymi powinniśmy się pochylić. W przeciwnym razie czeka nas rewolucja, do której staną osoby wykluczone społecznie, które nie potrafią przystosować się do obecnych warunków – zwracał uwagę prof. Zioło.

O wielkich i burzliwych zmianach społecznych mówił także prof. dr hab. Krzysztofa Wielecki z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. - Żyjemy w czasach wielkiej zmiany cywilizacyjnej. Na naszych oczach kończy się cywilizacja industrialna. Obecnie dominujące są technologie informacyjne. Nie łatwo żyć i zakładać rodzinę w czasach wielkich wstrząsów. Obecny kryzys demograficzny ma swoje podłoże w kulturze i ekonomii. Nie wystarczy więc być demografem, by go w pełni przeanalizować - mówił prof.Wielicki, dodając: - Wydaje nam się, że każdy może decydować o sobie, może się dystansować od gorsetu ról społecznych. Tylko czy bez zewnętrznego oparcia w społeczeństwie można zachować zdrowie psychiczne? - zauważył prelegent.

Tematyka wystąpień obejmowała również analizę problemów szczegółowych, takich jak wpływ treningów na pracę mózgu, anoreksja i czynniki z nią związane, spektrum autyzmu czy wpływ na zdrowie produktów spożywczych z GMO. Za szczególnie znaczące uznać należy wystąpienia przedstawicieli (AWF Wrocław): prof. zw. dr hab. Krystyny Zatoń,  prof. dr hab. Eugenii Murawskiej-Ciałowicz, prof. dr hab.  Iwony Wierzbickiej-Damskiej, dr Anny Kwaśny i dr Ewy Bakońskiej-Pacoń, odnoszące się do związku między zdrowiem, aktywnością ruchową, a stylem współczesnego życia.

Równie interesująca tematyka została poruszona w wystąpieniu prof. dra hab. Janusza Morbitzera (UP Kraków). Odnosiła się ona do obszarów jakości życia, jako elementu zdrowia w aspekcie procesów globalizacji, ubóstwa i chorób w świecie, oraz zdrowia jako cechy życia, edukacji i globalizacji. W swoim wystąpieniu Refleksje pedagogiczne na temat intelektualnej kondycji cyfrowych tubylców prof.  Morbitzer poruszył kwestię wpływu internetu na ludzki mózg oraz konsekwencji edukacyjnych zanurzenia młodego pokolenia w medialnym świecie. Wśród wielu negatywnych skutków znajdują się m.in. osłabienie kreatywności, ale także empatii, altruzimu i tolerancji, co wpływa również na trudności w budowaniu rzeczywistych relacji interpersonalnych.

Przedstawiane analizy w szczególny sposób dopełniały obraz węzłowych zagadnień przemian cywilizacyjnych współczesnego świata. Odrębne niejako znaczenie miały szczegółowe analiza zdrowia w sytuacji edukacji oraz działań instytucji służby zdrowia. Dotyczyły stresów uczniów i nauczycieli (prof. dr hab. Jolanta Szempruch, prof. dr hab. Stanisław Korczyński, dr Ewa Urban-Kojs), treści, działań, programów instytucji edukacyjnych (prof. nadzw. dr hab. Eugenia Rostańska , prof. nadzw. dr hab. Marek Walancik, dr inż. Antoni Krauz), kompetencji pracowników służby zdrowia i konkurencyjności szpitali (prof. dr hab. Lesław Niebrój, ŚUM Katowice), mgr Dariusz Porębski, UE Wrocław).

- Szerokie spektrum tematyczne ukazujące transdyscyplinarność zagadnienia zdrowia było szczególną wartością sympozjum. Różnorodność punktów widzenia odrębnych dyscyplin naukowych pozwoliła jednak na sformułowanie wspólnego przesłania w podsumowaniu konferencji i wskazanie na sposób życia współczesnego człowieka jako wyznacznika jego zdrowia – podsumowali dwudniowe obrady koordynatorzy sympozjum prof. nadzw. dr hab. Eugenia Rostańska i prof. nadzw. dr hab. Marek Walancik.

Sympozjum „Edukacja i zdrowie w dobie globalizacji” było już drugim w WSB spotkaniem naukowców, analizujących problemy globalizacji współczesnego świata. Rok temu w maju miało miejsce pierwsze sympozjum pod tytułem „Edukacja i gospodarka w dobie globalizacji”, którego cecha również była interdyscyplinarność analiz i dyskusji, a rezultatem są dwa tomy publikacji naukowych. Zapewne obecne spotkanie również zaowocuje interesującymi publikacjami.