Praca to nie towar – podsumowanie Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Praca ludzka jako przedmiot handlu”

Celem konferencji była debata naukowa będąca reakcją na zjawisko współczesnego handlu ludźmi oraz próba budowania świadomości na temat tego dramatycznego problemu. Ofiarami handlu ludźmi nie są tylko osoby trudniące się nierządem, uczestniczki nielegalnego rynku pornograficznego, ale coraz częściej pomoce domowe, pracownicy handlu, ogrodnictwa, budownictwa i prac sezonowych.

- Walka z niegodziwym procederem jakim jest niewątpliwie handel ludźmi i zapobieganie temu zjawisku to obowiązek każdego z nas. Nie tylko z punktu widzenia przepisów prawa. To przede wszystkim obowiązek moralny – mówiła prof. nadzw. dr Zdzisława Dacko-Pikiewicz, otwierając Międzynarodową Konferencję „Praca ludzka jako przedmiot handlu”.

Z kolei gen. Krzysztof Jarosz, Komendant Wojewódzki Policji w Katowicach zwracał uwagę na powszechność zjawiska. – Wydawać by się mogło, że niewolnictwo i handel ludźmi to przeszłość. Jak wynika z naszych doświadczeń oraz moich rozmów z przedstawicielami Policji z innych krajów, takie twierdzenie to niestety tylko teoria. Konferencja, którą organizujemy dziś wspólnie z WSB to próba zwrócenia uwagi na problem, wymiany dobrych praktyk i podjęcia społecznej dyskusji – mówił generał śląskiego garnizonu.

Prof. dr hab. Zbigniew Lasocik, Kierownik Ośrodka Badań Handlu Ludźmi Uniwersytetu Warszawskiego wygłosił wykład pt. „Rola podmiotów rynku pracy, w tym pracodawców, agencji pośrednictwa, związków zawodowych w kontekście współczesnego zjawiska pracy przymusowej”. Prelegent zwrócił uwagę, nie tylko na konieczność wprowadzenia odpowiednich rozwiązań prawnych i systemowych. – Proszę zwrócić uwagę w jaki sposób w mediach, w języku codziennym mówimy np. o transferach piłkarzy. W treści pojawiających się komunikatów sportowcy występują jako przedmioty handlu lub wymiany między klubami. Społeczna akceptacja dla tego typu komunikatów rodzi wiele niebezpieczeństw. Praca to nie towar – zwracał uwagę prof. Lasocik.

W konferencji uczestniczyło blisko 300 przedstawicieli służb mundurowych (w tym m.in. z Holandii, Cech, Słowacji, Ukrainy, Słowacji, Białorusi), działacze organizacji pozarządowych zajmujących się ofiarami handlu ludźmi:FairWork (Holandia), La Strada – Fundacja Przeciwko Handlowi Ludźmi i Niewolnictwu, Fundacja ITAKA, Stowarzyszenie PoMOC w Katowicach, także studenci, mieszkańcy i osoby zainteresowane problematyką współczesnego niewolnictwa.

Dyskusja podczas konferencji toczyła się w ramach paneli tematycznych. Do udziału w dyskusji pt.: „Od niewolnictwa do współczesnego handlu ludźmi”, którą moderowali: prof. nadzw. dr hab. Marek Walancik, Prorektor WSB ds. Nauki, prof. nadzw. dr hab. Artur Gruszczak z Katedry Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego WSB zaproszono: Piotra Spyrę, Wicewojewodę Ślaskiego, prof. dra hab. Zbigniewa Lasocika, podinsp. Marcina Miklasa, Zastępcę Naczelnika Wydziału Kryminalnego Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach, S.S.O. Dorotę Pasiekę-Mrochem, Wiceprezesa Sadu Okręgowego w Katowicach, Arkadiusza Kozłowskiego, Zastępcę Prokuratora Okręgowego w Katowicach, Katarzynę Kuklis, Prokuratora Okręgowego w Bielsku–Białej, Ewę Świercz–Dydak, Prokuratora Okręgowego w Częstochowie, ppłk SG. Agnieszkę Szmulew-Ziółkowską z Centralnego Ośrodka Straży Granicznej w Koszalinie, ks. dra Michała Bordę, Dyrektora Wydziału Katechetycznego Kurii Diecezjalnej w Sosnowcu.
 
Panel pt. "Handel tanią siłą roboczą – analiza zjawiska" prowadzili: dr Rafał Rębilas, Prodziekan WSB, kom. Paweł Warchoł, specjalista Wydziału Prewencji Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach. Wśród panelistów znaleźli się: Irena de Ruig, Funkcjonariusz policji jednostki Oost-Nederland (Holandia), płk. mgr. Bc. Radim Wita, Zastępca Dyrektora Regionalnej Dyrekcji Policji Kraju Morawsko-Śląskiego ds. kryminalnych i śledczych (Czechy), ppłk Vitali Onoprichuk KWP w Kijowie, Zastępca Naczelnika Wydziału dw. z Handlem Ludźmi (Ukraina), prof. zw. dr hab. Jacek Wódz z Katedry Socjologii WSB, st. chor. SG Marlena Brauner, Koordynator ds. handlu ludźmi – Śląsko-Małopolski Oddział Straży Granicznej w Raciborzu, asp. szt. Iwona Garbacz-Klaus, Koordynator zespołu ds. walki z handlem ludźmi Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach.

Dyskusją podczas panelu „Formy i próby przeciwdziałania oraz ograniczania skali handlu "żywym towarem"” kierowali: prof. nadzw. dr hab. Marek Walancik, nadkom. Dawid Kaszuba, Naczelnik Wydziału Prewencji Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach. Uczestniczyli w nim: Hanna Mongard, przedstawicielka organizacji FairWork (Holandia), dr Laura Koba, członek Zarządu La Strada – Fundacji Przeciwko Handlowi Ludźmi i Niewolnictwu, adiunkt w Instytucie Spraw Publicznych Wydz. Zarządzania i Komunikacji Społecznej UJ, społeczny doradca Rzecznika Praw Dziecka, specjalistka w zakresie praw człowieka, współorganizatorka obchodów Roku Korczakowskiego, Anna Jurkiewicz, Wiceprezes Fundacji ITAKA, siostra Anna Bałchan ze Stowarzyszenia PoMOC w Katowicach, komisarz Paweł Warchoł.

Konferencję zakończyła dyskusja dotycząca polskich uwarunkowań prawnych, społeczne, kulturowe dotyczących imigrantów. Moderowali ją dr Paulina Polko z Katedry Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego WSB, komisarz Paweł Warchoł. W gronie specjalistów znaleźli się: Małgorzata Lebida, Starszy Inspektor Pracy, Specjalista Okręgowego Inspektoratu Pracy w Katowicach, ppłk SG Magdalena Pawlik, Ośrodek Szkoleń Specjalistycznych Straży Granicznej w Lubaniu, Łukasz Kasperkiewicz z Urządu Wojewódzkiego w Katowicach  – Wydział Polityki Społecznej, Wojewódzki Koordynator Realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, p.o zastępcy kierownika oddziału Wydział Polityki Społecznej Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach, Mariusz Dobrzaniecki z Urządu Wojewódzkiego w Katowicach – Wydział Spraw Obywatelskich i Cudzoziemców.

Koordynatorami wydarzenia byli: prof. nadzw. dr hab. Marek Walancik, Prorektor ds. Nauki WSB oraz nadkom. Dawid Kaszuba, Naczelnik Wydziału Prewencji KWP Katowice.