Wraz ze wzrostem zagrożeń m.in. zza naszej wschodniej granicy, rośnie potrzeba budowania społecznej odporności i wdrażania nowoczesnych strategii ochrony ludności. Odpowiedzią na tę potrzebę była konferencja naukowa „Ochrona ludności i obrona cywilna. Zadania i realizacja w praktyce”, zorganizowana w Wydziale Zamiejscowym Akademii WSB w Żywcu.
Wydarzenie zgromadziło przedstawicieli władz lokalnych, służb ratowniczych, środowiska naukowego i ekspertów ds. bezpieczeństwa. Konferencję współorganizowali: Akademia WSB, Starostwo Powiatowe w Żywcu, Akademia Pożarnicza oraz Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej w Józefowie. Patronatu honorowego udzielili Wojewoda Śląski i Śląski Komendant Wojewódzki PSP.
Nowa ustawa, nowe wyzwania
Punktem wyjścia do rozmów była nowa Ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej, która weszła w życie 1 stycznia 2025 roku. Przepisy te redefiniują rolę samorządów i państwowych instytucji w zakresie bezpieczeństwa obywateli. Jak zaznaczył st. bryg. prof. Tomasz Klimczak, Rektor-Komendant Akademii Pożarniczej:
– „Państwo ma taką rolę, żeby to społeczeństwo przygotować na wszystkie zagrożenia – militarne i niemilitarne. Właśnie temu służy Ustawa o Ochronie Ludności i Obronie Cywilnej. Naszym zadaniem jako instytucji państwowej jest teraz budowanie odporności społeczeństwa poprzez katalog zadań określony w ustawie.”
Dodał, że:
– „Dziś jesteśmy świadkami współpracy AWSB, Akademii Pożarniczej, Centrum Naukowo-Badawczego Ochrony Przeciwpożarowej w Józefowie – razem działamy w tym kierunku, żeby rozpowszechniać tę wiedzę i realizować zadania wynikające z ustawy.”
Strategiczne podejście lokalne
Na poziomie lokalnym Akademia WSB realizuje konkretne działania wspierające samorządy w dostosowaniu się do nowych wymagań.
– „Mamy przygotowane i realizujemy dwa zespoły. Jeden zajmuje się przygotowaniem strategii w zakresie ochrony ludności i obrony cywilnej – dla naszych partnerów na poziomie powiatu i miasta” – wyjaśnia prof. Marek Walancik, Kierownik Katedry Pedagogiki Akademii WSB.
– „Cieszymy się, że przedstawiciele władzy wychodzą z takim zainteresowaniem. Upatrują, że tak przygotowana strategia jest strategią perspektywiczną, mówiącą o współczesnych zagrożeniach. Bo większość urzędów ma plany, które wymieniają zagrożenia, ale te zagrożenia się już zdezaktualizowały.”
Zaangażowanie uczelni docenił również Antoni Szlagor, Burmistrz Żywca:
– „Cieszę się, że Akademia WSB zajęła się tym tematem – bezpieczeństwa i wprowadzania nowej ustawy do świadomości rządzących na szczeblu powiatowym, miejskim, gminnym. To niezwykle ważne. My jako samorząd mamy ogromną rolę do spełnienia, ponieważ nowa ustawa o obronności nakłada na nas wiele obowiązków.”
Od instytucji do obywatela – wspólny język bezpieczeństwa
Podczas konferencji wielokrotnie podkreślano, że skuteczna ochrona ludności to nie tylko kwestia procedur i instytucji, ale również edukacji i świadomości społecznej. Jak zauważył st. bryg. Roman Klecha, Zastępca Śląskiego Komendanta Wojewódzkiego PSP:
– „Bez uświadamiania społeczeństwa nie jesteśmy w stanie zbudować odporności społecznej, odporności państwa na kryzys. Po pierwsze musi być świadomość – musimy znać zagrożenia, żebyśmy wszyscy mówili tym samym językiem. To nie tylko rola organów państwa. Każdy mieszkaniec województwa, każdy obywatel musi mieć tę świadomość i też włączyć się w budowanie tej odporności.”
Wspólna odpowiedzialność, wspólne działanie
Konferencja pokazała, jak wiele zależy dziś od współpracy między środowiskiem akademickim, służbami ratowniczymi, administracją publiczną i samymi obywatelami. Budowanie odporności społecznej to nie jednorazowe działanie, ale długofalowy proces oparty na wiedzy, odpowiedzialności i wzajemnym zaufaniu.
Akademia WSB po raz kolejny udowodniła, że nauka może skutecznie wspierać praktykę – oferując realne narzędzia i rozwiązania dostosowane do potrzeb współczesnych społeczności.