Komitet Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk – Sekcja Pedagogiki Krytycznej i Sekcja Resocjalizacji
Oddział Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego w Dąbrowie Górniczej – Akademia WSB
Oddział Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego w Zielonej Górze – Uniwersytet Zielonogórski
Oddział Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego w Opolu – Uniwersytet Opolski Interdyscyplinarna Pracownia Współczesnych Problemów Humanistyki Akademii WSB
II Kongres w Trosce o Edukację
PARADOKSY EDUKACJI I WYCHOWANIA WSPÓŁCZESNEJ POLSKI
Dąbrowa Górnicza, 1-2 lipca 2023 r.
Polskie Towarzystwo Pedagogiczne – Oddziały: Akademia WSB w Dąbrowie Górniczej, Uniwersytet Opolski, Uniwersytet w Zielonej Górze oraz Komitet Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk – Sekcja Pedagogiki Krytycznej i Sekcja Resocjalizacji, oraz Interdyscyplinarna Pracownia Współczesnych Problemów Humanistyki Akademii WSB mają zaszczyt zaprosić na II Kongres W Trosce o Edukację, który odbędzie się w dniach 1-2 lipca 2023 roku w Dąbrowie Górniczej.
Tegoroczne spotkanie pt.: PARADOKSY EDUKACJI I WYCHOWANIA WSPÓŁCZESNEJ POLSKI obejmie obrady w ramach następujących paneli tematycznych: Paradoksy dzieciństwa (moderatorki: prof. dr hab. Mirosława Nowak-Dziemianowicz Akademia WSB, dr hab. Anna Weissbrot-Koziarska, prof. UO, dr hab. Eugenia Rostańska, prof. AWSB); Paradoksy powszechnej edukacji (moderatorzy: mgr Zofia Grudzińska Obywatele dla Edukacji, prof. dr hab. Roman Leppert UKW, dr Magdalena Giercarz- Borkowska UO); Paradoksy związku teorii i praktyki w edukacji i w szkole (moderatorzy: dr hab. prof. AWSB Sławomir Trusz, dr hab. Marek Walancik prof. AWSB, dr Beata Karpińska-Musiał UG); Paradoksy starości (moderatorzy: dr hab. Artur Fabiś, prof. AWSB prof. dr hab. Kazimiera Wódz); Paradoksy resocjalizacji (moderatorzy: prof. dr hab. Marek Konopczyński Uniwersytet w Białymstoku, dr hab. Małgorzata Michel, prof. UJ); Paradoksy kształcenia zawodowego (moderatorzy: prof. dr hab. Stefan Kwiatkowski APS, dr Beata Mydłowska Uczelnia Społeczno-Medyczna w Warszawie); Paradoksy uczenia się dorosłych i paradoksy ról ich edukatorów (moderatorki: dr hab. Zofia Szarota, prof. AWSB, dr hab. Agnieszka Stopińska-Pająk, prof. AWSB).
W ramach Kongresu odbędzie się również spotkanie i panel dyskusyjny z Katarzyną Ryrych nt.: „Zupełnie inna bajka” jako literacki plaster dla dzieci w tranzycji.
Współczesność jest czasem paradoksów. Utrudniają one nasze relacje z innymi, z otaczającym nas światem oraz z samym sobą. Poczucie wyobcowania, nieadekwatności, utrata bezpieczeństwa ontologicznego, permanentny lęk stają się doświadczeniem coraz większej liczby osób. Dotyczy to także edukacji i wychowania czyli tych procesów społecznych, od których zależy jednostkowy oraz zbiorowy rozwój. Dotyczy to także wszystkich zaangażowanych w te procesy osób: Nauczycieli i Nauczycielek, Rodziców, Uczennic i Uczniów, Wychowawczyń i Wychowawców, Władz Oświatowych, Pracowników Socjalnych, Opiekunów, Badaczek i Badaczy. Jak organizować edukację, jak ją zmieniać, jak zmieniać szkołę, żeby sama nie była instytucją opresyjną tylko uczyła radzić sobie z opresją? Jak pracować edukacyjnie i wychowawczo z osobami wykluczonymi, niedostosowanymi społecznie, a także z osobami z problemami psychologicznymi i psychicznymi? Jak pracować z seniorami, z adolescentami, z dziećmi? To tylko niektóre przykłady takich współczesnych problemów wychowawczo-edukacyjnych i związanych z nimi paradoksów.
Na II Kongresie W Trosce o Edukację chcielibyśmy porozmawiać o:
Paradoksach dzieciństwa – Moderatorki prof. dr hab. Mirosława Nowak-Dziemianowicz, Akademia WSB, dr hab. Anna Weissbrot-Koziarska, prof. UO dr hab. Eugenia Rostańska prof. AWSB, dr Iwona Konopnicka
Zapytamy o możliwości, ograniczenia rozwojowe i edukacyjne dzieci, dzieciństwo (nie)spełnionych potrzeb, dziecko i jego potrzeby, przestrzeń, w której żyje dziecko (środowisko: pozytywne, wartościowe, destrukcyjne, widzialne, niewidzialne, najbliższe, bliższe i dalsze), która jest bezcennym tworzywem edukacyjnym. Zapytamy o oblicza współczesnego dzieciństwa (dzieciństwo: komputerowe, tabletowe, telewizyjne, smartfonowe, cukierkowe, zagrożone, zranione, szans, osamotnione, nadmiaru, „ciepłe i puchate”, przestymulowane, skomercjalizowane, konsumpcyjne, High Tech).
Paradoksach powszechnej edukacji – Moderatorzy: mgr Zofia Grudzińska Obywatele dla Edukacji, prof. dr hab. Roman Leppert UKW, dr Magdalena Giercarz-Borkowska UO Zapytamy o przyczyny i konsekwencje tego, że w ciągu ostatnich ośmiu lat stało się jasne, że ci Polacy, których na to stać i/lub którzy doceniają wagę porządnej i nieprzemocowej edukacji swoich dzieci, głosują nogami, przenosząc pociechy poza szkoły publiczne. Mają do dyspozycji wiele różnych form kształcenia, mają szkoły niepubliczne, które – za cenę dodatkowego czesnego – umożliwiają naukę w lepszych warunkach, w mniejszych klasach, z realną możliwością indywidualizacji nauczania i wsparcia psychologicznego dzieci i młodzieży. A szkoły publicznie, niekoniecznie złe, ale na pewno coraz gorzej radzące sobie z obiektywnymi trudnościami – coraz częściej "udają, że uczą".
Paradoksach związku teorii i praktyki w edukacji i w szkole – Moderatorzy:dr hab. Sławomir Trusz, prof. AWSB, dr hab. Marek Walancik prof. AWSB, dr Beata Karpińska-Musiał UG
Zapytamy o problemy szkoły i nauczyciela przez pryzmat teorii i praktyki w ich nierozerwalnym związku, o indywidualizm i wspólnotę szkolną, rozwój i standaryzację, innowacje i rutynę pracy w szkole, a także autonomię nauczyciela wobec schematyczności instytucji. Zapytamy o to, jakiej teorii pedagogicznej potrzebuje szkoła? Jak się ma praktyka edukacyjna – rzeczywistość szkolna oraz rzeczywistość klasy szkolnej – do teorii pedagogicznej i problematyki kształcenia nauczycieli? Czy możemy tu mówić o dwóch stronach tego samego medalu? O przenikaniu się wzajemnym, nierozdzielnym związku, który dynamizuje procesy wewnątrzszkolne i łączy z pozoru dwa rozdzielne światy: teorii i praktyki, w tym również świat szkoły ze światem akademii?
Paradoksach starości – Moderatorzy: dr hab. Artur Fabiś, prof. AWSB, prof. dr hab. Kazimiera Wódz
Zapytamy o kształcenie najbardziej wykształconych seniorów i brak edukacji wykluczonych, terror aktywności w starości vs. możliwości i potrzeby ludzi w późnej dorosłości, brak kultury pracy w starości (częściowy etat, wolne odchodzenie na emeryturę, wolontariat itp.) przy dramatycznie niskim bezrobociu, czas pusty/niezagospodarowany potencjał czasu wolnego i niewykorzystanej mądrości osób starych; o starość niewidzialną, z którą związana jest potrzeba kształcenia wykwalifikowanej kadry do pracy z osobami starszymi w sytuacji braku zainteresowania (ofert edukacyjnych) specjalnościami gerontologicznymi i pracą z seniorami, paradoksie wyemancypowanej kobiety i zaniedbanego mężczyzny w starości.
Paradoksach resocjalizacji – Moderatorzy: prof. dr hab. Marek Konopczyński Uniwersytet w Białymstoku, dr hab. Małgorzata Michel, prof. UJ
Zapytamy o uspołecznienie w izolacji (zakłady poprawcze, młodzieżowe ośrodki wychowawcze, inne placówki izolujące od otoczenia społecznego, w tym rodzinnego), wykluczanie wykluczonych (mechanizmy wykluczania z placówek edukacyjnych i oświatowych uczniów z defaworyzowanych środowisk, którzy mają problemy z przystosowaniem się do wymogów życia społecznego na terenie instytucji, sprawiają problemy wychowawcze, zachowują się niekonwencjonalnie, posiadają specyficzne potrzeby edukacyjne i wymagają specjalnych metod wychowawczych). O socjalizację i wychowanie przez wykluczanie (izolacja w instytucjach wychowawczych i resocjalizacyjnych), o re- socjalizację niezsocjalizowanych dzieci i młodzieży, o język wykluczający i piętnujący (do osób i o osobach, którym chcemy pomóc wejść w nurt życia społecznego, mówimy językiem piętnującym, naznaczającym i wykluczającym).
Paradoksach kształcenia zawodowego – Moderatorzy: prof. dr hab. Stefan Kwiatkowski APS, dr Beata Mydłowska Uczelnia Społeczno-Medyczna w Warszawie
Zapytamy o motywy wyboru szkół zawodowych, rolę doradców zawodowych w procesie wyboru szkoły ponadpodstawowej, ofertę edukacyjną szkół zawodowych, przygotowanie pedagogiczne nauczycieli przedmiotów zawodowych/specjalistycznych, relacje między szkołami zawodowymi a pracodawcami, kwalifikacje zawodowe absolwentów a oczekiwaniami pracodawców.
Paradoksach uczenia się dorosłych i paradoksach ról ich edukatorów Moderatorki: dr hab. prof. AWSB Zofia Szarota, dr hab. prof. AWSB Agnieszka Stopińska-Pająk
Wobec hasła ”Ucz się albo zginiesz!”, wikłającego dorosłego w swoisty przymus edukacyjny, zapytamy o to, dla kogo i dlaczego dorosły się uczy? Czy podejmuje tę aktywność dla siebie, czy może w interesie społeczeństwa lub dla pracodawcy? Czy edukacja dorosłych zakłada ukryty program manipulacyjny, jest swoistą krucjatą ideologiczną, czy ma szansę stać się przestrzenią rozwoju, wolnego od wpływów politycznych i ideologicznych? Zapytamy o współczesne pola i rodzaje uczenia się, w tym cichej edukacji. Poruszymy konteksty grup defaworyzowanych i programy dyskryminacji pozytywnej, służące włączeniu społecznemu. Zapytamy o przyczyny braku edukacyjnej polityki państwa wobec uczących się dorosłych. Zadamy pytanie o to, czy dorosłym potrzebni są nauczyciele? Porozmawiamy o kwalifikacjach i kompetencjach edukatorów (instruktorów, coachów, tutorów, doradców, konsultantów, trenerów, animatorów…), działających w obszarze edukacji pozaformalnej i nieformalnej.
Częścią II Kongresu W Trosce o Edukację będzie także spotkanie i panel dyskusyjny z Katarzyną Ryrych nt.: „Zupełnie inna bajka” jako literacki plaster dla dzieci w tranzycji.
Paradoksem współczesnej edukacji wydaje się fakt, że pomimo zdecydowanie większej świadomości społecznej, w przestrzeni oświaty tożsamość płciowa i transpłciowość nadal są tematami tabu – traktowanymi marginalnie. To pojęcia i tematy, które generują lęki i niepokoje potęgowane medialną narracją, stereotypami, rolami i oczekiwaniami społecznymi oraz niejasnymi wytycznymi ministerialnymi i brakiem systemowych rozwiązań antydyskryminacyjnych, zapewniających bezpieczeństwo zarówno dzieciom i młodzieży, jak i rodzicom, opiekunom, nauczycielom i wychowawcom.
Wraz z Katarzyną Ryrych autorką książki „Zupełnie inna bajka”, w której Alex jest dziewczynką zamkniętą w ciele chłopca, pochylimy się nad tematem transpłciowości.
„Zupełnie inna bajka” dotyka wielu problemów, z którymi borykają się współcześnie dzieci i młodzież, a najważniejszymi są depresja oraz samotność i brak zrozumienia, czego konsekwencją m.in. jest zatrważająca skala prób samobójczych wśród dzieci i młodzieży. Spróbujemy zatem odpowiedzieć na pytanie, jak literatura może przyczynić się do budowania dialogu między dorosłymi a młodymi? Jak biblioterapia może stać się wsparciem w procesie szeroko pojętych zmian? Zastanowimy się też, dlaczego my, dorośli, boimy się „trudnych” tematów? Jakie są lęki nauczycieli przed podejmowaniem tematów tabu i jakie niepokoje towarzyszą pisarzom, którzy podejmują się pisania książek „trudnych”, a także jakie obawy są udziałem ich wydawców?
Katarzyna Ryrych – ma na swoim koncie wiele prestiżowych nagród i wyróżnień – uhonorowana Nagrodą im. Kornela Makuszyńskiego, nominowana do Nagrody Miasta Warszawy, Nagrody Żółtej Ciżemki, Nagrody Ferdynanda Wspaniałego, czterokrotna laureatka Konkursu im. Astrid Lindgren, zdobywczyni Grand Prix V edycji tego konkursu. W 2021 roku otrzymała Nagrodę Artystycznej Podróży Hestii. W 2023 r. otrzymała nagrodę główną w konkursie Świat Przyjazny Dziecku organizowanym przez KOPD w kategorii Książki dla dzieci w wieku 8-17 lat za książkę „O dzielnym Myszaku spod Mądrego Drzewa”. Jej książki są popularne także za granicą – co świadczy o tym, że dzieci wszędzie są takie same – mają takie same marzenia, problemy, smutki i radości.
Uczestnicy otrzymają certyfikaty.