Instytut Studiów nad Współpracą Terytorialną i Międzyorganizacyjną
Instytut Studiów nad Współpracą Terytorialną i Międzyorganizacyjną Akademii WSB to jednostka naukowa utworzona w 2018 roku, koordynująca działalność współpracę kadry naukowej Akademii WSB oraz zagranicznych badaczy reprezentujących około 40 ośrodków akademickich, specjalizujących się w problematyce zarządzania terytorialnego i publicznego, współpracy transgranicznej oraz zrównoważonego rozwoju. W Instytucie pracuje międzynarodowy zespół pracowników dydaktyczno-naukowych Akademii WSB.
Instytut rozwija jedyną w Polsce naukową szkołę badań nad zarządzaniem publicznym w procesach współpracy transgranicznej w ramach „Programu badań nad współpracą terytorialną i międzyorganizacyjną” który jest finansowany jest m.in. ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki. Instytut jest także zaangażowany w realizację projektów międzynarodowych dofinansowanych z programów: Horyzont 2020, Erasmus Plus czy INTERREG Czechy-Polska, Polska-Słowacja i Interreg Central Europe.
Priorytety w działalności Instytutu to: interdyscyplinarne, międzynarodowe grupy badawcze oraz rozwój współpracy sieciowej z wiodącymi ośrodkami akademickimi na całym świecie oraz współpracy międzysektorowej z samorządami, instytucjami publicznymi, organizacjami pozarządowymi i przedsiębiorcami.
Główne tematy badawcze realizowane w ramach Instytutu to m.in. współpraca terytorialna i międzyorganizacyjna, zrównoważony rozwój, zarządzanie wiedzą i innowacjami, zarządzanie projektami transgranicznymi i międzynarodowymi, zarządzanie terytorialne i zarządzanie publiczne.
Badania naukowe Instytut Studiów nad Współpracą Terytorialną i Międzyorganizacyjną
Działalność Instytutu to prowadzenie międzynarodowych badań oraz projektów naukowych. Aktualnie Instytut realizuje 10 agend badawczych dotyczących takich zagadnień jak np.
- transfer modelu euroregionalnej współpracy transgranicznej na pogranicze brazylijsko-argentyńskie (we współpracy z Uniwersytetem w Porto Alegre w Brazylii) – m.in. na potrzeby Urzędu Gubernatora Stanu Rio Grande do Sul w Brazylii
- transgraniczne obszary funkcjonalne (we współpracy z Uniwersytetem w Kłajpedzie) – m.in. na potrzeby Komisji Europejskiej do opracowania nowego programu INTERREG Litwa-Polska 2020+
- rola mniejszości narodowych w rozwoju współpracy transgranicznej (we współpracy z Uniwersytetem Southern Denmark w Dani) – m.in. na potrzeby akcji COST pt. ENTAN, finansowanej z programu Horyzont 2020
- bezpieczeństwo publiczne w wymiarze transgranicznym (we współpracy z Uniwersytetem Kalifornijskim w San Diego w USA) – m.in. na potrzeby Euroregionu Śląsk Cieszyński.
Ponadto Instytut uczestniczy także w projektach badawczych Uniwersytetu w Kaliningradzie, Uniwersytetu w Lublanie i Uniwersytetu w Karyntii, jak również Uniwersytetu Europejskiego Viadrina w Niemczech i sieci TEIN skupiającej kilkanaście uniwersytetów działających na pograniczu Niemiec, Francji, Belgii i Luksemburga.
W ramach Instytutu przygotowano także strategię współpracy transgranicznej dla miast Cieszyn i Czeski Cieszyn oraz Euroregionu Śląsk Cieszyński, program dla rozwoju kultury Cieszyna i Czeskiego Cieszyna, a także raport z badania transgranicznych obszarów funkcjonalnych w Unii Europejskiej, z którego korzysta Dyrekcja Generalna REGIO w Komisji Europejskiej.
Instytut uczestniczy także międzynarodowym projekcie badawczym: Territorial policies in changing scenarios. Cross-border processes and regions in the European Union and South America. Liderem projektu jest: Federal University of Rio Grande do Sul w Porto Alegre, Brazylia, a partnerzy to: Akademia WSB, paryski uniwersytet Sorbona oraz Universytet w Strasbourg.
Z inspiracji Komisji Europejskiej Instytut podjął badania nad tworzeniem transgranicznych obszarów funkcjonalnych na wewnętrznych granicach Unii Europejskiej. W latach 2019 i 2020 zorganizowane zostały spotkania i warsztaty dla partnerów tworzących taki obszar na pograniczu polsko-litewskim.
Wyniki prowadzonych badań były prezentowane w 2020 roku przed przedstawicielami Komisji Europejskiej, polskiego i litewskiego ministerstwa rozwoju oraz Wspólnego Sekretariatu Technicznym Programu INTERREG Litwa Polska w Wilnie.
Instytut aktywnie działa w międzynarodowych sieciach i grupach badawczych: ARAM Environmental Resources Analysis Research Group, Badajoz (Hiszpania), VALORIZA - Research Centre for Endogenous Resource Valorization, Portalegre, (Portugalia), LABOTER – Uniwersytet federalny w Porto Alegre, Brazylia. Pracownicy Instytutu są także członkami Polskiej Akademii Nauk – Komisja ds. Stosunków Polsko-Czeskich i Polsko-Słowackich.
Wydarzenia naukowe
W latach 2021 -2022 Instytut zrealizował międzynarodową konferencję naukową:
International Conference on Territorial and Inter-Organizational Cooperation
W latach 2019-2020 Instytut zorganizował dwa prestiżowe międzynarodowe wydarzenia naukowe pod patronatem Ministra Edukacji i Nauki:
¾ The International Congress on Sustainable Development, Public Management and Territorial Governance, Dąbrowa Górnicza 28-31 maja 2019 r. - we współpracy z Uniwersytetem w Extremadurze (Hiszpania), Uniwersytetem na Maderze (Portugalia) oraz Politechniką w Portolegre (Portugalia) i organizacją naukową FISAT (Peru)
¾ International Conference on Territorial and Inter-Organizational Cooperation, Brenna 19-20 września 2020 r.
Ogółem w latach 2018-2020 pracownicy Instytutu wzięli udział w ok. 30 międzynarodowych wydarzeniach naukowych, wydali około 50 publikacji w prestiżowych czasopismach naukowych, w tym indeksowanych w bazie Scopus i Web of Science, a także wydali 4 międzynarodowe monografie naukowe i otworzyli 5 specjalnym numerów w międzynarodowych czasopismach naukowych.
Rozwój społeczno–gospodarczy regionów
Z wyników badań naukowych oraz usług eksperckich pracowników Instytutu skorzystało już wiele podmiotów zaangażowanych we współpracę terytorialną.
Podmioty objęte wsparciem Instytutu w ramach projektu „PERFECT – Regionalna Inicjatywa Doskonałości w Akademii WSB”:
1. Komisja Europejska - DG REGIO (Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej)
2. Miasta polskie: Sejny, Żywiec, Cieszyn
3. Gminy polskie: Jeleśnia, Ujsoły, Puńsk, Krasnopol, Szypliszki, Sejny, Wiżajny
4. Miasta i rejony litewskie: Vilkaviškis, Kalvarija i Lazdijai
5. Miasta czeskie: Czeski Cieszyn
6. Polskie instytucje i organizacje: Komenda Powiatowa Policji w Żywcu, OSP Jeleśnia, Zespół Szkół Mechaniczno- Elektrycznych w Żywcu, Stowarzyszenie Rozwoju i Współpracy Regionalnej „Olza” z siedzibą w Cieszynie, Zamek Cieszyn, Teatr im. Adama Mickiewicza w Cieszynie, Fundacja Pogranicze w Krasnogrudzie, Biblioteka Publiczna w Wiżajnach, Dom Kultury Litewskiej w Puńsku
7. Zagraniczne instytucje i organizacje: Regionalne Stowarzyszenie Współpracy Terytorialnej Śląska Cieszyńskiego z siedzibą w Czeskim Cieszynie, Polski Związek Kulturalno-Oświatowy w Republice Czeskiej z siedzibą w Czeskim Cieszynie, EuroSchola w Trzyńcu.